Formaldehyde nog toegestaan ondanks nieuwe classificatie

Per 1 januari 2016 is de nieuwe classificatie van carcinogeen 1B van formaldehyde officieel van kracht. Deze zware classificatie heeft vergaande consequenties. Middelen op basis van een stof met deze classificatie mogen namelijk niet op de EU markt worden toegelaten tenzij het middel een groot maatschappelijk belang dient (zoals voor de volksgezondheid of dierenwelzijn) of dat de blootstelling naar mens en milieu verwaarloosbaar is. Er zijn nu biociden op basis van formaldehyde door het Ctgb toegelaten en deze middelen zijn veilig te gebruiken voor professionele toepassers conform de huidige voorwaarden, ook na 1 januari 2016. Biociden op basis van formaldehyde worden naar verwachting vanaf 2018  opnieuw beoordeeld.
Daarbij zal het Ctgb zwaar mee laten wegen of er alternatieve biociden of methodieken voor formaldehyde beschikbaar zijn. Het Ctgb heeft het ministerie van Infrastructuur en Milieu verzocht te laten onderzoeken of er minder risicovolle alternatieven voor middelen op basis van deze werkzame stof beschikbaar zijn. Indien er voldoende alternatieven beschikbaar zijn, zal het Ctgb in principe de toegelaten middelen met formaldehyde niet toelaten tot de markt.

Herbeoordeling toelatingen als werkzame stof is goedgekeurd

Het RIVM heeft in opdracht van  het ministerie Infrastructuur en Milieu een verkennend onderzoek naar alternatieven uitgevoerd. Uit dit verkennende onderzoek blijkt dat voor de meeste toelatingen mogelijke goede alternatieven voor handen zijn. RIVM concludeert echter dat deze eerste inventarisatie niet volledig is; per sector en toepassing  zal specifiek na moeten worden gegaan of de gevonden alternatieven daadwerkelijk geschikt, haalbaar en betaalbaar zijn en of er ook niet-chemische alternatieven beschikbaar zijn. Indien blijkt dat er voor de specifieke toepassing voldoende alternatieven beschikbaar zijn, zal het Ctgb in principe deze toepassingen van formaldehyde niet toelaten tot de markt bij de Europese herbeoordeling.
Op dit moment vallen de middelen van formaldehyde nog onder het overgangsrecht van de biocidenverordening omdat de stof nog wordt beoordeeld in Europa. Aanvragen voor de herbeoordeling van middelen op basis van formaldehyde moeten worden ingediend vóór de datum van de (EU) goedkeuring van de werkzame stof formaldehyde. Deze goedkeuringsdatum wordt ongeveer 2 jaar van te voren aangekondigd (middels een EU-besluit). Op dit moment is nog niet duidelijk wanneer formaldehyde officieel als stof geplaatst gaat worden, maar dat zal niet voor 2018 zijn. De aanvragen tot herbeoordeling van middelen dienen op dat moment bij het Ctgb te zijn ingediend.

Overwegingen voor een versneld nationale herbeoordeling

In 2013 heeft het Europese Committee for Risk Assessment (RAC) al voorgesteld dat de werkzame stof formaldehyde geclassificeerd moet worden als carcinogeen klasse 1b (zie RAC opinie april 2013). Het Ctgb heeft direct de mogelijke consequenties voor in Nederland toegelaten middelen op basis van formaldehyde onderzocht op basis van de nieuwe gegevens in het RAC rapport. Het betreft 18 producten voor met name het gebruik in de gezondheidszorg, algemene desinfectie en veterinaire hygiëne doeleinden die uitsluitend voor professioneel gebruik zijn toegestaan.
Ook in Europees verband zijn de gegevens van het RAC rapport meegenomen in het vaststellen van een nieuwe toetsingsnorm. Het college heeft vastgesteld dat de Ctgb beoordeling nog voldoende accuraat en beschermend is; er is geen gevaar voor professionele toepassers wanneer gebruikt volgens voorschrift. Bij de toelatingen is ook mogelijke blootstelling naar consument beoordeeld, en hier is er geen onacceptabel risico vastgesteld. Het Ctgb heeft hierop geconcludeerd dat er geen directe aanleiding is om een versnelde nationale herbeoordeling uit te voeren en dat het Europese traject voor stofplaatsing en herbeoordeling kan worden afgewacht.

Verhouding Arbowet en toelating van biociden

De Arbowet stelt expliciete eisen aan het gebruik en registratie van middelen en stoffen met een carcinogene classificatie. Ook het professioneel gebruik van biociden is onderhevig aan deze eisen.