Guidance voor ‘aged sorption’
In de huidige grondwaterguidance documenten zijn verschillende verfijningen vastgelegd om de uitspoeling van een werkzame stof of metaboliet te beoordelen. Adsorptie van stoffen aan de bodemdeeltjes kan hun beschikbaarheid voor afbraak in de bodem aanzienlijk beïnvloeden. In de huidige risicobeoordeling wordt ervan uitgegaan dat het proces van sorptie instantaan en volledig reversibel is. Echter, het is aangetoond dat het proces van sorptie vaak toeneemt met de tijd van interactie tussen stof en bodem (i.e. ‘aged sorption’). Dit vertaalt zich in de FOCUS-modellen in een mogelijk verschil in gemodelleerde uitspoeling.
Vanaf 1 april 2021 is een Europees guidance document van kracht (SANTE/12586/2020 – REV 0) waarmee we dit proces goed kunnen meten, vastleggen, parameters afleiden en deze kunnen invoeren in de bestaande FOCUS-modellen. Hiermee kan het proces van aged sorption – als verfijning – worden meegenomen in de FOCUS-uitspoelingsmodellen.
De nieuwe werkwijze houdt in dat aanvragers een extra handeling opnemen in de standaard bodemdegradatie studie (OECD 307) en dat ze de standaard (batch) sorptiestudie (OECD 106) met dezelfde bodems uitvoeren. Is dit eenmaal gedaan dan kunnen de studieresultaten ingevoerd worden in software om de relevante parameters te optimaliseren voor het proces van aged sorption in de uitspoelingsmodellen. Als relevante software worden in de guidance genoemd: PEARLNEQ v.5.1 (een aangepaste versie van PEARL) en de (al bestaande) programma’s Modelmaker en Matlab. Op basis van deze optimalisering kan worden vastgesteld of er aged sorption plaatsvindt en wat de betreffende parameters zijn. Deze parameters kunnen vervolgens worden ingevoerd in de standaard FOCUS-uitspoelingsmodellen (PEARL, PELMO, MACRO).
Het Ctgb accepteert per direct beoordelingen waarin het proces van aged sorption is meegenomen volgens de aanwijzingen uit de guidance, en evalueert deze verfijning volgens de aanbevelingen en aanwijzingen uit de guidance. Deze verfijning kan ook worden ingevoerd in het Nederlands specifieke uitspoelingsmodel GeoPEARL v. 3.3.3. De toelichting op het gebruik van dit guidance document in de risicobeoordeling voor uitspoeling naar grondwater is opgenomen in een update van de evaluation manuals (Fate and Behaviour in soil: Leaching (EU en nationaal)).
Het Ctgb heeft voorkeur voor gebruik van het model PEARLNEQ v 5.1. voor het optimaliseringsproces. Deze verfijning kan worden gepresenteerd als hogere tier. In ieder geval dient een tier 1 berekening op basis van in de EU afgestemde parameters te worden geleverd, indien deze verfijning gebruikt wordt, zowel bij Zonale als Nationale aanvragen (zie ook de aanbevelingen in het Working Document on Harmonisation in the Central Zone (Fate and Behaviour)).