In enkele media stellen omwonenden en wetenschappers vragen over de mogelijke relatie tussen gewasbeschermingsmiddelen en neurodegeneratieve ziekten zoals de ziekte van Parkinson. Stoffen die dergelijke effecten mogelijk kunnen hebben zijn al verboden in Europa, sommige al vele jaren. Dat blijkt uit recent onderzoek door het RIVM.
Bij de beoordeling van gewasbeschermingsmiddelen kijken we altijd naar mogelijke effecten op de voortplanting, de gevolgen voor volgende generaties en de invloed op de ontwikkeling van het zenuwstelsel. We weten daarmee heel veel. Alleen zijn er nog geen richtlijnen om specifiek iets te zeggen over het risico op neurodegeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson. Daarover heeft het Ctgb in 2021 bij de Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) zijn bezorgdheid geuit. Wetenschappers zijn bezig met het ontwikkelen van methodes voor het testen van stoffen op neurodegeneratieve effecten. Dit proces kost tijd door de complexiteit van het onderwerp en omdat zorgvuldigheid van groot belang is. Zodra deze methodes en richtlijnen er zijn zullen ze worden opgenomen in de beoordelingsmethodiek.
Mogelijke effecten van de blootstelling aan gewasbeschermingsmiddelen worden ook in de praktijk onderzocht. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit gaf in 2023 opdracht tot nieuw onderzoek naar de gezondheidseffecten van de blootstelling aan gewasbeschermingsmiddelen van agrariërs en omwonenden. Het Ctgb steunt dergelijk onderzoek. Eerder onderzoek liet zien dat wonen in de buurt van agrarische percelen veilig is.
Het RIVM onderzocht op verzoek van de Tweede Kamer of er op dit moment werkzame stoffen in gewasbeschermingsmiddelen zijn toegelaten in ons land die op basis van hun structuur mogelijk neurodegeneratieve effecten hebben. Uit dat onderzoek bleek dat dergelijke stoffen al verboden zijn in Europa, sommige al vele jaren. Het RIVM vond één toegelaten stof (metiram) waarvan de chemische structuur lijkt op deze stoffen. Die stof is de afgelopen jaren in Nederland niet als gewasbeschermingsmiddel verkocht. Deze stof wordt op dit moment (2023) opnieuw beoordeeld in Europa.
Ook deed het RIVM in 2021 een aantal aanbevelingen om de eisen voor gewasbeschermingsmiddelen te verbeteren en specifieke testmethoden voor neurodegeneratieve effecten te ontwikkelen. Het Ctgb staat achter dit advies van het RIVM omdat dit de beoordeling verder verbetert.
Op grond van al deze informatie is er voor het Ctgb geen aanleiding in te grijpen in bestaande toelatingen. We volgen de ontwikkelingen op de voet. Als uit nieuwe wetenschappelijke kennis blijkt dat het nodig is om de toelating van een gewasbeschermingsmiddel te wijzigen of in te trekken, dan doet het Ctgb dat zeker.